Muhasebenin temel kavramları şunlardır;
- Sosyal sorumluluk kavramı: Bu kavram, muhasebe uygulamalarının yürütülmesinde belli kişi veya grupların değil, tüm toplumun çıkarlarını gözeterek bilgi üretiminde tarafsız ve dürüst davranması gerektiğini ifade eder.
- Kişilik kavramı: Bu kavram işletmeyi bir kişilik olarak görmeyi öngörür. Yani işletmenin sahiplerinden, yöneticilerden ayrı bir kişiliğe sahip olduğunu ve o işletmenin muhasebe işlemlerinin sadece bu kişilik adına yürütülmesi gerektiği…
- Süreklilik kavramı: Bu kavram işletmenin devamlı olması, sınırsız ömrü var gibi görmeyi öngörür. İşletmenin sürekliliği kavramı aynı zamanda maliyet esasının da temelini oluşturur.
- Dönemsellik kavramı: İşletmenin sürekliliği boyunca belli dönemlere bölünmesi ve her dönemin faaliyet sonuçlarının diğer dönemlerden bağımsız olarak saptanmasıdır.
- Parayla ölçme kavramı: Parayla ölçülebilen işlemlerin muhasebeye para birimiyle yansıtılmasıdır. (Muhasebe işlemleri ulusal para birimine göre yapılır.)
- Maliyet esası kavramı: Varlıkların elede edilmesinde maliyetlerinin esas alınması gereğini ifade eder.
- Tarafsızlık ve belgelendirme kavramı: Muhasebe kayıtlarının gerçek durumunu yansıtan belgeler düzenlenmeli ve taraf ayrımı yapılmamalı. Yani işletmede yapılan her şeyin belgesi olmalı.
- Tutarlılık kavramı: Muhasebe uygulamaları için seçilen muhasebe politikalarının, birbirini izleyen dönemlerde değiştirilmeden uygulanması gereğini ifade eder.
- Tam açıklama kavramı: Hazırlanan mali tabloların, işletme sahiplerine doğru karar verecek ölçüde anlaşılır ve açık olmasını ifade eder.
- İhtiyatlılık kavramı: Muhasebe olaylarında temkinli davranılması ve işletmenn karşılaşabileceği riskleri göz önüne alınması gereğini ifade eder.
- Önemlilik: Önemli olayların kayıt altına alınması gereğini ifade eder.
- Özün önceliği kavramı: İşlemlerin muhasebeye yansıtılmasında ve onlara ilişkin değerlendirmelerin yapılmasında biçimlerinden çok özlerinin esas alınması gereğini ifade eder.